www.ortaokul-matematik.com

Harezmi

Araştırma alanları matematik, astronomi ve coğrafya olan ünlü bir İranlı bilim adamıydı. MS 780 yılında Harezm bölgesinin Hive şehrinde doğdu. 850 yılında Bağdat’ta öldü.

Harezmi, Horasan bölgesindeki Harezm’de temel eğitim aldı ve Bağdat’ın ileri bilimsel atmosferini küçük yaşlarda öğrendi. Harezmi’nin bilime karşı doyumsuz bir sevgisi vardı ve bilimsel araştırma yapma idealini gerçekleştirmek için Bağdat’a yerleşti. Abbasi halifesi el-Meim (o zamanlar bilim adamlarına patronluk taslaması ile tanınırdı) Harezmi’nin bilimsel yeteneklerini fark ettiğinde, onu eski Mısır, Mezopotamya, Yunan ve Arap yazılarını barındıran Bağdat sarayı kütüphanesini denetlemekle görevlendirdi. Eski Hint Medeniyeti. Daha sonra Bağdat Saray Kütüphanesi’ndeki yabancı eserleri tercüme etmek amacıyla kurulan tercüme enstitüsü olan Beyt’ül Hikmet Tercüme Enstitüsü’ne atandı. Böylece Harezmi, Bağdat’ta araştırma ve inceleme yapmak için gerekli maddi ve manevi her türlü imkana sahip olacaktı. Burada hayatın tüm endişelerinden uzakta matematik ve astronomi çalışmalarına başladı.

Bağdat’taki bilimsel atmosferde kısa sürede üne kavuşan El-Harizmi, Şam’daki Kass Bulut Gözlemevi’nde çalışan bilim komitesinin bir üyesi ve Sincar Ovası’na Dünya’nın yay uzunluğunu ölçmek için giden bilim komitesinin bir üyesiydi. Birincil meridyen ve Hint matematiğini incelemek üzere Afganistan üzerinden Hindistan’a giden Bilimsel Komite’nin başkanlığını da yaptı. Ve yaptı. Harezmî’nin Latinceye çevrilen eserlerinden biri olan “El-Kitab ‘ul Muhtasar fi’l Hesa​b’il cebri ve’l Mukabale” adlı kitabı, bir ve iki bilinmeyenli ikinci dereceden denklem sistemlerini inceliyor. cümle: “Algoritma diyor ki: Hamd Rabbimiz ve Koruyucumuz olan Allah’a mahsustur.” Günümüz bilgisayar biliminin ve dijital elektroniğin temeli olan ikili sayı sistemini ve sıfırı keşfetti.

Cebir kelimesi, Harezmi’nin aynı zamanda Doğu ve Batı’daki ilk bağımsız cebir kitabı olan “El’Kitab’ül-Muhtasar fi Hısab’il Cebri ve’l-Mukabele” (Cebir Özeti ve Denklemler Hesabı) adlı kitabından gelmektedir. , bu özelliğe sahiptir.

Matematik alanındaki çalışmaları cebirin temellerini attı. Bir süre yaşadığı Hindistan’da sayı sisteminin harfler veya hecelerden ziyade sayıları ifade etmek için kullanıldığını keşfetti. Bu semboller ve sıfırlar sistemi, Batı dünyasına 12. yüzyılda Harizmi’nin konuyla ilgili yazdığı ve Latince’ye Algoritmi de numero Indorum adıyla çevrilen kitap sayesinde tanıtıldı. Onun “Hesab-ül Cebir vel-Mukabele” adlı kitabı, matematik tarihinde doğrusal ve ikinci dereceden denklemlerin sistematik çözümlerini içeren ilk eserdir. Bu nedenle El-Harizmi (Diophantus ile birlikte) “Cebirin Babası” olarak da bilinir. İngilizce “cebir” kelimesi ve Türkçe karşılığı “algebra”, Harezmi’nin ikinci dereceden denklemleri çözme kitabında yer alan yöntemlerden biri olan “al-cebr”den gelmektedir. Algoritma (İng. “algorithm”) sözcüğü de Harezmî’nin Latince karşılığı olan “Algoritmi”den türemiştir ve yine İspanyolca’daki basamak anlamına gelen “guarismo” kelimesi Harezmî’den gelmiştir.Ayrıca Harezmi dünyanın gelmiş geçmiş en büyük matematikçilerini başında gelir.

Matematik ile alakalı eserleri

  • El- Kitab’ul Muhtasar fi’l Hesab’il Cebri ve’l Mukabele
  • Kitab al-Muhtasar fil Hisab el-Hind
  • El-Mesahat

Matematik alanındaki çalışmaları cebirin temelini oluşturmuştur. Bir dönem bulunduğu Hindistan’da sayıları ifade etmek için harfler ya da heceler yerine basamaklı sayı sisteminin (bkz. onluk sistem) kullanıldığını saptamıştır. Harezmî’nin bu konuda yazdığı kitabın Algoritmi de numero Indorum adıyla Latince’ye tercüme edilmesi sonucu, sembollerden oluşan bu sistem ve sıfır 12. yüzyılda batı dünyasına sunulmuştur

Yorum yapın